Enkelklachten bij het turnen komen vaak voor. Voor turn(st)ers kan het heel erg vervelend zijn om pijn te hebben aan de enkels bij het springen of landen. Het enkelgewricht is een gecompliceerd geheel. Het is een aaneenschakeling van diverse gewrichten die noodzakelijk zijn om zowel beweeglijkheid als stabiliteit aan je voet te kunnen geven. De enkel heeft zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant een aantal enkelbanden. Aan de binnenzijde zijn deze drie banden zo sterk met elkaar verweven dat ze vaak als één band gezien worden; het ligamentum deltoïdeum. In combinatie met de anatomische vorm van de voet, waarbij de binnenste voetboog hoger is, zorgt dit ervoor dat je sneller naar buiten zwikt dan naar binnen. Dit zorgt ervoor dat je vaker letsel hebt aan de buitenste enkelbanden.
Herkennen van enkelklachten
Als turner, trainer of therapeut is het moeilijk om direct na een trauma onderscheid te maken tussen een verstuiking, een kapotte buitenband van de enkel en een botbreuk. Vier tot zeven dagen na het ongeval is dit onderscheid bij het lichamelijk onderzoek gemakkelijker. Een foto, echo of andere beeldvormende diagnostiek kunnen dit echt wel meteen uitsluiten.
Wanneer er geen bloeduitstorting is en de voet kan ten opzichte van het onderbeen in de enkel niet naar voren worden verschoven (schuiflade onderzoek) dan is er sprake van een verstuiking. Bestaat er drukpijn ter hoogte van de buitenband van de enkel, gecombineerd met een blauwgroene verkleuring aan de buitenzijde van de enkel en kan de voet ten opzichte van het onderbeen naar voren worden verschoven, dan is er in 95% van de gevallen sprake van een kapotte enkelband.
Kan na een week niet op de aangedane zijde worden gestaan en bestaat er drukpijn aan de buitenzijde van de enkel of op andere plaatsen aan de buitenzijde van de voet dan is er een grote kans op aanwezigheid van een botbreuk. In die gevallen is het verstandig om röntgenfoto’s van de enkel en/of de voet te laten vervaardigen. Gewone röntgenfoto’s kunnen een kapotte enkelband niet aantonen omdat er op gewone röntgenfoto’s alleen maar bot waarneembaar is.
Stabiliteit van enkels
Spieren en banden regelen de stabiliteit van het enkelgewricht. Wanneer deze te soepel zijn (hypermobiel) ontstaat er een instabiele enkel. Heb je daarnaast ook nog een afwijkende voetstand dan is de kans groot op verzwikking wanneer er bij het turnen hoge grondreactiekrachten vrijkomen op het enkelgewricht.
Naast enkelband letsel is de tarsale tunnel vaak ook de oorzaak van pijn rondom het enkelgewricht. Zenuwbeklemming van de nervus tibialis kan deze klacht veroorzaken. Deze zenuw loopt vanaf je rug via de achterkant van je been richting je enkel. Vlak boven je enkel loopt deze naar binnen richting de binnenenkel. Daar ligt de nervus tibialis samen met een slagader tussen 3 spiergroepen in. Dit alles wordt strak bij elkaar gehouden door het ligament laciniatum, een stevige band aan de binnenzijde van de enkel. De zenuw loopt als het ware door een tunnel; de tarsale tunnel.
Bij hogere belasting verdikken de pezen van de omliggende spieren. Hierdoor gaan ze meer ruimte vragen binnen de tarsale tunnel. Dit veroorzaakt druk of een beklemming van de Nervus Tibialis. Het verhaal van de turnsters en lichamelijk onderzoekt zorgen voor een diagnose.
Enkelletsel of een afwijkende stand van de voet kan ook zorgen voor een vernauwing in deze regio. Aangezien bij turnen de enkel hoge grondreactiekrachten te verduren krijgt en de spieren dus hard moeten werken om de voet in de juiste positie te houden is er een verhoogde kans op bovenstaande klacht.
Wat te doen bij enkelklachten
Rust is in eerste instantie de beste optie om de klacht te laten verdwijnen. De kans dat de klacht weer terugkomt is echter groot als je weer gaat turnen. Hierbij is het dus belangrijk opzoek te gaan naar de oorzaak. Ligt het aan de hypermobiliteit of een afwijkende voetstand dan kun je de voet corrigeren en stabiliseren door middel van podotherapeutische aanpassingen in de turnschoen. DaviLuxe Turn Podotherapie is één van de weinige podotherapie praktijken dat gespecialiseerd is in het verhelpen van enkelklachten bij turnen. Kun je meer oefeningen en tips gebruiken tegen enkelklachten en andere blessures? Bekijk het op het Beter Turnen Platform.
