Een goede bewegingsanalyse is essentieel in de sport om uiteindelijk een beweging goed te kunnen trainen. De coach heeft de rol om een beweging te analyseren om de turn(st)er te voorzien van goede feedback. Met deze feedback kan de beweging worden geperfectioneerd.
Veelal wordt er in de praktijk niet ‘’echt’’ gekeken naar de totale beweging. Veelal wordt er feedback gegeven op ‘’foutjes’’ in de deelbewegingen. Bijvoorbeeld: Lars vindt het lastig om actief en snel af te zetten van de pegasus bij het maken van een overslag. De trainer geeft hem mee dat hij ‘’actief moet afduwen vanuit de schouders’’. Echter, kan de fout ook al in de aanloop liggen, of de felle sprongactie vanaf de plank. Deze fout in de deelbeweging kan dus al beginnen bij een te langzame aanloop of sprongactie. Lars probeert ‘’actiever en sneller’’ uit te duwen vanuit de schouders maar toch blijft hij lang plakken op de pegasus. Teleurgesteld loopt Lars weer terug naar de aanloop baan, terwijl zijn trainer hem weer zegt ‘’nog meer af te duwen vanuit de schouders’’…
Beter Turnen ontwikkelde een gratis tool om de bewegingsanalyse stapsgewijs uit te voeren om gestructureerd een beweging te kunnen analyseren. Middels deze structuur worden deelbewegingen en de totale beweging geanalyseerd.
Analyseren stap 1: Observeren
Observeer de beweging. Doe dit vanuit verschillende vlakken. Je kunt een beweging analyseren vanuit een sagittaal, transversaal of frontaal vlak. De afbeelding hiernaast maakt duidelijk welke vlakken hiermee worden bedoeld. Per vlak maakt een gewricht bepaalde bewegingsuitslagen. Vandaar dat het belangrijk is om alle vlakken mee te pakken voor een uitgebreide analyse.
Analyseren stap 2: Fasering
Deel de totale beweging in deelbewegingen op.
Analyseren stap 3: Analyseer de deelbewegingen
De deelbewegingen bestaan evenals de totale beweging uit een start- en eindpositie. Zoals in het hierboven beschreven voorbeeld kan er in een deelbeweging een foutje liggen wat invloed heeft op de uitvoering van de volgende fase. Weet wat de bewegingsvoorwaardes zijn per deelfase en van de totale beweging. Het is noodzakelijk om de techniek achter een beweging te kennen en de voorwaardes vanuit de CLUKS die daarvoor nodig zijn.
Voorbeeld analyseren:
Hanna vindt het lastig om niet door te vallen bij de handstand.
Haar coach volgt het hierboven beschreven stappenplan. Hij deelt de handstand in, in zes fases met de daarbij horende aandachtspunten:
Startpositie
Lichaam is helemaal recht, armen bevinden zich volledig gestrekt langs de oren.
Grote stap, handen ver met been inzet
Er wordt een grote uitvalspas gemaakt, het opzwaaibeen blijft in het verlengde van de romp (lijnenspel). Handen worden ruim voorbij het been op de grond geplaatst op schouderbreedte.
Tweede been opzwaaien
Het tweede been wordt opgezwaaid en sluit het eerste been aan als de benen zich boven de handen van de turnster bevinden.
Steunfase
De schouderhoek wordt volledig geopend, de rug is recht evenals de heupen (niet hol- of bol), benen zijn gesloten en actief gestrekt. De schouders worden ook actief uitgeduwd door het lichaam ‘’zo lang mogelijk te maken.
Terugkomen
Het tweede opzwaaibeen komt als eerst terug, ruim achter de handen.
Eindpositie
Evenals de startpositie.
Bij fase twee valt op dat de handen vrij dichtbij worden geplaatst en dat het opzwaaibeen al erg snel boven het hoofd is. Ook wordt de schouderhoek niet geopend. Bij fase 3 worden de benen voorbij het hoofd gesloten. Om in balans te blijven wordt de rug hol getrokken.
Volgens de CLUKS moet Hanna o.a. voldoen aan de volgende bewegingsvoorwaardes:
- Voldoende arm- en schouderkracht
- Voldoende schouder mobiliteit
- Coördinatief vermogen om de heupen en rug ‘’recht te houden’’ boven het lichaamszwaartepunt.
De coach ontdekt in fase twee een fout. Hanna plaatst haar handen erg dichtbij haar voeten. Wanneer ze haar been in fase twee inzet is het zwaaibeen al snel boven haar lichaamszwaartepunt. Bij fase drie sluit ze dus voorbij haar hoofd de benen aan. Hierdoor trekt ze haar rug hol en klapt ze door. Ook haalt ze qua schouders geen volledige opening van de schouderhoek.
Haar coach geeft haar als tip mee om aan fase 2 te werken. De voeten moeten over een lijn worden geplaatst, en vervolgens de handen over een andere lijn om de inzetfase van been en arm te verlengen. Daarnaast traint ze zelf de mobiliteit van haar schouderoefening door deze frequent op te rekken de oefening hiernaast.
Mocht je een meer uitgebreide beschrijving van de handstand willen lezen, lees dan dit artikel: handstand leren
Verder zijn er handige tools om de bewegingsanalyse te vergemakkelijken. Zo bestaan er veel apps waarmee je de beweging kunt filmen en later in slow motion kunt terugkijken. Ook zijn er vaak mogelijkheden om in de video lijnen of andere tekeningen aan te brengen. Dit kan verhelderend werken.
Extra tips bij het analyseren van een beweging:
- Maak het meetbaar.
- Laat verschillen zien: leg bijvoorbeeld een ‘’foute’’ en ‘’voorbeeld’’ video/ foto naast elkaar.
- Gebruik de CLUKS, ken de bewegingsvoorwaardes voor een beweging
- Neem de keten mee. Een ‘’fout’’ in de polshouding kan bijvoorbeeld invloed hebben op de elleboog en schouder.
- Ken de technische stappen van een beweging.
- Probeer oorzaak- gevolg te onderscheiden. Een fout kan ontstaan door een fout in een eerder deel van de beweging.
Andere voorbeelden van analyses
Bekijk meer video`s op ons, Youtube kanaal of wordt lid van het Beter Turnen Platform om toegang te krijgen tot meer dan 2500 turnvideo`s.
Losom
Kip
Zwaaien
Sprong
Balk oefening
Salto v.o. vloer
Wippertje
