Verschillende soorten turntoestellen
Turntoestellen: Bij het
turnen is sprake van verschillende toestellen waar oefeningen op gedaan kunnen worden. In de Olympische meerkamp worden 8 verschillende toestellen gebruikt: de vloer, de gelijke brug, de ongelijke brug, de pegasus, de evenwichtsbalk, de ringen, het paard voltige en de
rekstok.Ook zijn er toestellen die niet gebruikt worden bij de Olympische meerkamp, maar wel gebruikt worden bij wedstrijden op lagere niveaus. Dit zijn bijvoorbeeld de kast en de bok.Al deze toestellen kunnen verwarrend zijn. Wat is nou het verschil tussen de ongelijk brug en de brug? Wat voor oefeningen worden gedaan op welk toestel? En turnen mannen en vrouwen op dezelfde manier?
In dit artikel ga je alles lezen over alle verschillende soorten turntoestellen![caption id="" align="alignnone" width="1170"]
Balk[/caption]
Turntoestellen: De vloer
De vloer is natuurlijk eigenlijk geen toestel, maar het is wel een van de disciplines die onderdeel is van het turnen. De vloer is een vierkante mat van 12x12 meter waar op geturnd wordt. Zowel de dames als de heren turnen op dit toestel. De vloer heeft een ingebouwde vering, waardoor extra hoogte verkregen kan worden tijdens de oefening. Ook worden de randen van de mat gemarkeerd met lijnen. Wanneer een turner/
turnster het evenwicht verliest en
buiten deze lijnen belandt volgt puntenaftrek. Van de turners wordt wél gevraagd alle hoeken van de mat te gebruiken.Een
vloeroefening voor heren bestaat altijd uit 3 verschillende onderdelen: de acrobatische series, de balansonderdelen en de lenigheidsonderdelen.De acrobatische serie is een serie van
acrobatische elementen zoals flikflakken, salto’s en overslagen. Tussen de acrobatische series door worden de balansonderdelen geturnd. Dit zijn, zoals de naam al zegt, onderdelen waarbij balans belangrijk is, zoals de
handstand. Ook de lenigheidsonderdelen worden gebruikt als “opvulling”. De lenigheidsonderdelen zijn onderdelen zoals de
spagaat.Bij vrouwen wordt dit onderdeel gedaan op muziek, die geen zang
mag bevatten. Zij turnen naast hun acrobatische series ook gymnastische sprongen, zoals bijvoorbeeld de
spagaatsprong, om aan hun elementen en eisen te voldoen. Om een routine helemaal vol te maken worden bij de vrouwen ook nog bewegingen gemaakt die veel weghebben van klassiek ballet.https://youtu.be/TgN6JvlNbNg https://youtu.be/8ikAe17rtO4 https://youtu.be/8kvEjIeaJok
Turntoestellen: De ongelijke en gelijke brug
De brug is het tweede onderdeel van de Olympische meerkamp. Dit toestel bestaat uit twee balken of latten (leggers)
parallel aan elkaar, meestal van hout of fiberglas, die op hoogte versteld kunnen worden. De leggers rusten op een stalen constructie aan allebei de uiteinden. De brug is meestal zo afgesteld dat de voeten de grond niet kunnen raken wanneer een deelnemer aan dit toestel hangt.De brug kent twee verschillende varianten. Bij de Olympische meerkamp turnen de mannen op een brug met gelijke leggers, wat inhoudt dat de twee leggers even hoog afgesteld staan. Vrouwen gebruiken de brug met ongelijke leggers. Hierbij is één van de twee leggers hoger afgesteld dan de andere. De lage legger is tussen de 146 centimeter en 196 centimeter hoog en de hoge legger is tussen de 226 centimeter en 276 centimeter hoog.Op de verschillende bruggen kunnen verschillende soorten oefeningen gedaan worden. Bij de mannen worden bijvoorbeeld veel
zwaaien, kiepen, statische elementen, lengte- en breedte-asdraaien, vluchtelementen en afsprongen gedaan.Bij de vrouwen bestaat de routine vaak uit zwaaien, draaien, kiepen, beenzwaaibewegingen, vluchtelementen en een afsprong.https://youtu.be/DxUeSWgJ8LM https://youtu.be/kgdMEFOtWrQ https://youtu.be/b8qp7DiJ65I
Turntoestellen: De rekstok
De rekstok is hetzelfde als de brug, met als grote verschil dat er in plaats van twee parelelle leggers één legger is. Dit onderdeel komt alleen voor bij het heren turnen.De rekstok hangt op zwaaihoogte, wat betekent dat een turner eraan kan hangen zonder met zijn voeten de grond te raken.Veelvoorkomende elementen op de rekstok zijn zwaaielementen, zoals de reuzenzwaai en draaien, zoals de
buikdraai. Op hogere niveaus worden ook vluchtelementen geturnd.Nederlands turner Epke Zonderland is op dit onderdeel maar liefst drie keer wereldkampioen geweest, in 2013, 2014 en 2018, én één keer Olympisch kampioen in 2012.De rekstok wordt ook vaal gebruikt als speeltoestel voor kinderen. Het toestel bestaat in dit geval meestal uit twee houten paaltjes met een ijzeren legger erop.
Turntoestellen: De pegasus
De pegasus is een springtafel die gebruikt wordt bij het onderdeel sprong. Het bestaat uit één centrale, stalen onderstel, met daar op de springtafel gemonteerd. Dit toestel is in hoogte verstelbaar tot 1,35 meter. Aan de voorkant zit een bolling naar beneden om ernstige
blessures te voorkomen wanneer de turner/turnster niet hoog genoeg komt in de sprong naar de springtafel toe.Dit toestel wordt gebruikt door zowel mannen als vrouwen en heeft een simpel doel. De deelnemer neemt een aanloop naar de springtafel toe, waar bij de vrouwen meestal al een acrobatische routine ingezet wordt, springt op de springplank die voor de springtafel staat en zet zich met de handen af op de Pegasus, om vervolgens in de lucht een acrobatische oefening te doen.Voor 2002 zag de pegasus er anders uit. Het leek op de bok, maar dan langwerpiger, en werd het paard genoemd. Door een toename aan complexiteit en een toenemend aantal ongelukken is het paard in 2002 vervangen voor de pegasus.https://youtu.be/6jo9taMgi8c
Turntoestellen: Paardvoltige
De paardvoltige lijkt veel op het gewone paard, met als verschil dat er op de paardvoltige twee voltigeerbeugels aangebracht zijn. Dit zijn twee bogen op het paard.De bedoeling is dat de turner steunt op het paard of de beugels met de handen, maar met het lichaam het toestel verder niet aanraakt. Op deze manier worden dan oefeningen uitgevoerd op dezelfde wijze als op de balk.Op een paardvoltige wordt dus niet gesprongen zoals op het gewone paard.https://youtu.be/-a0cdrgnv_o https://youtu.be/oCtkf4uwIp8
Turntoestellen: De (evenwichts)balk
Een evenwichtsbalk, ook wel gewoon balk genoemd, wordt bij de Olympische meerkamp alleen gebruikt bij de dames. Het is, vanzelfsprekend, een balk van 5 meter lang en 10,16 cm breed. De balk is afgesteld op een hoogte van 1,20 meter voor zowel junioren als senioren.De bedoeling is om op de balk zo veel mogelijk acrobatische oefeningen te doen zonder het evenwicht te verliezen. Wanneer het evenwicht verloren raakt en de turnster valt van de balk resulteert dit in minpunten. Maar, ook een zichtbare evenwichtscorrectie met het lichaam leidt al tot minpunten.De routine op de balk wordt afgesloten met een afsprong, net als bij de brug. Ook hier komt het aan op een combinatie van evenwicht en techniek.https://youtu.be/oFzVPHSgjIs
Turntoestellen: De ringen
De ringen zijn misschien wel het bekendste turnstoel. Het zijn simpelweg twee houten ringen die met een stukje leer bevestigd zijn aan een touw of stalen kabel. De ringen komen in de Olympische meerkamp alleen voor bij de mannen, waar de vorm “stil” ringen beoefend wordt. “Stil” ringen houdt in dat de turner niet zwaait aan de ringen.De turner pakt met zijn handen de ringen vast en hangt met de voeten boven de grond. De ringen zelf worden dus niet aan het zwaaien gebracht bij dit onderdeel. De routine bestaat uit drie verschillende onderdelen: de statische onderdelen (ook wel krachtonderdelen), de zwaaionderdelen en de afsprong. Voorbeelden van de statische onderdelen zijn de breedtehang en de handstand. Deze onderdelen heten zo, omdat de oefeningen vaak veel kracht kosten én minimaal 2 seconden vastgehouden moeten worden. Voorbeelden van zwaaionderdelen zijn de disloque en inloque.Ringzwaaien is wel een turnonderdeel en kan nog steeds beoefend worden, maar dit hoort niet meer bij de Olympische meerkamp.Nederlandse turner Yuri van Gelder heeft zijn grootste successen behaald op de ringen. Hij is drie keer Europees kampioen geworden, in 2005, 2008 en 2009, én een keer Wereldkampioen in 2005.
De kast
Dit toestel is één van de twee toestellen beschreven in dit artikel die niet gebruikt worden op de Olympische meerkamp. De kast, of plint in het Vlaams, bestaat uit verschillende elementen die op elkaar worden gestapeld. Vaak is het bovenste deel een gevoerd deksel en staat het onderste deel op wielen. Dit is zodat de kast makkelijk verplaatst kan worden, en vervolgens natuurlijk ook weer op de rem gezet kan worden.In het basis- en secundair onderwijs wordt de kast vaak gebruikt als basis van verschillende sprongen, op dezelfde manier als de Pegasus. Dankzij de verschillende elementen kan de kast makkelijk in hoogte verstel worden. Er kan namelijk één of meer elementen weggelaten worden, waardoor de kast lager wordt.
De bok
Een bok is een springtoestel die niet gebruikt wordt bij de Olympische meerkamp. Het is een vrijwel vierkant
platform met afgeronde hoeken, meestal van glad leer. Dit platform staat op vier poten en wordt meestal gebruikt in combinatie met een trampoline. De trampoline zorgt voor de hoogte om over de bok heen te kunnen springen.Veruit de bekendste sprong die gedaan wordt met een bok is de spreidsprong. Hierbij neemt de turner een aanloop, zet zijn/haar handen op de bok en spreidt de benen om zo over de bok heen te komen, zonder deze aan te raken. Deze sprong is relatief eenvoudig en is dus een van de sprongen die op het basisonderwijs vaak aangeleerd worden.
Trampoline
https://youtu.be/so6mu_SUD_8
