Buiten turnen, hoe pak je dat aan met kleuters en turnlessen?

Buiten turnen.. Het was voor een hoop trainers & docenten wel even schrikken. We kunnen niet meer binnen sporten! Het is heel gek als je iedere training lesgeeft in een turnhal of gymzaal en je opeens al je lessen buiten moet voortzetten. Je hebt ineens een andere omgeving en niet meer je standaard materialen.

De huidige situatie in ons land zorgde er voor dat we lessen die we normaal aan turn(st)ers, peuters, kleuters en andere lesgroepen geven, op een andere manier moesten gaan vormgeven. We konden niet terecht in de gymzaal.

Na een periode van ruim 14 weken was het gelukkig weer toegestaan om te sporten. Echter, dit moest wel buiten gebeuren. En ook nog eens onder strenge regels en voorwaarden. In afstemming met de gemeente wordt een locatie bepaald, de regels doorgenomen, en kan er gestart worden. Vanaf dat punt wordt het stokje overgedragen aan de trainers. Er moet creatief en innovatief worden nagedacht over materiaalgebruik, veiligheid, groepsindelingen, kledingvoorschriften, een slecht-weer-protocol, en ga zo maar door.

En heb je dit allemaal in kaart, dan volgt er natuurlijk nog de lesvoorbereiding. Want wat kun je nu buiten allemaal aanbieden? Wat is veilig, leuk en leerzaam? In dit artikel geef ik tips over hoe je dit kunt aanpakken. Laten we je zien, hoe je heel eenvoudig en met weinig materiaal, een goed opgebouwde gymles kunt geven. Ook lichten we het belang van buiten sporten en de continuïteit van de gymlessen uit. Zodat jij straks genoeg inspiratie hebt om niet alleen nu, maar ook in de toekomst bij mooi weer vol vertrouwen naar buiten kunt gaan!

Het kunnen geven van buiten turnen is sowieso erg handig. Rond de zomervakantie komt het regelmatig voor dat de gymzaal te warm is en we daardoor buiten turnen.

Les continuïteit

Bewegen, en blijven bewegen, is goed voor een kind. Maar waarom eigenlijk? En is het voor kinderen net zo belangrijk om te blijven sporten als voor volwassenen? Het antwoord is ja. Het is zelfs nóg belangrijker. Want: ‘jong geleerd, is oud gedaan’. Gedragingen die nu worden aangeleerd, zijn in de toekomst maar lastig weer af te leren. Zorgen we er nu voor dat kinderen wekelijks sporten, grote kans dat zij dit in hun volwassen leven ook blijven doen! Daarnaast zijn er natuurlijk heel veel fysieke, sociale en mentale aspecten die wekelijks blijven sporten tot een must maken.

Aanpassingsvermogen

Kleine kinderen beschikken over een aanpassingsvermogen, dat geen enkele volwassene bezit. Wellicht heb je het zelf in de quarantaine tijd gemerkt. Waar volwassenen met name veel stress, verveling en/of angsten ervaarden, kwamen kinderen met leuke en creatieve ideeën om de dag door te komen.

Je kunt je daarom vast ook goed voorstellen, dat het voor de meeste kinderen weinig problemen oplevert, wanneer jij de kinderen opeens buiten leuke gymoefening aanbiedt. Wellicht zullen sommigen eerst de kat uit de boom kijken, maar binnen afzienbare tijd heb jij jouw peuters en kleuters lekker in beweging. Met een beetje geluk in een prachtige omgeving, én met frisse lucht! 😁

Gezondheid

Sporten is goed voor de gezondheid. Dat weet iedereen. Gymlessen voor het jonge kind leveren oneindig veel gezondheidsvoordelen op. Een aantal lichten wij hieronder toe:

1. Van bewegen krijg je sterke botten, spieren en gewrichten

Tot ongeveer je 40e levensjaar, maar vooral op jonge leeftijd, kun je de dichtheid van je botten beïnvloeden. Hoe meer je springt, klimt, danst en rent, hoe sterker je botten worden! Ook je gewrichtskapsels en spieren worden versterkt door het vele bewegen. Waardoor je, ook op latere leeftijd, minder kans hebt op blessures.

2. Bewegen draagt bij aan een gezond gewicht.

Bewegen vergt energie van een kind, zorgt voor een verbeterd spijsverteringssysteem en zorgt voor een stabielere bloedsuikerspiegel. In combinatie met gezonde voeding, zorgt bewegen dus voor een gezond gewicht.

3. Met bewegen verbeter je je reflexen

Tijdens de gymles zijn kinderen bij het leren van nieuwe vaardigheden heel geconcentreerd, en hebben ze weinig oog voor de omgeving. Hoe meer de beweging het kind eigen wordt, hoe meer prikkels van buitenaf het kan verdragen. Zo leert een kind om bijvoorbeeld tegelijkertijd te rennen én iemand te tikken. Of te balanceren én een pittenzakje vast te houden. Vertaald naar het dagelijks leven, kan het beter gevaarlijke situaties inschatten en handelen naar actie.

4. Bewegen verbetert de algehele gezondheid

Door te bewegen vergroot je je longinhoud, waardoor het lichaam meer zuurstof tot zich kan nemen. Een goede zuurstof huishouding vergroot je immuunsysteem.

Aandachtspunten

Bepaal vooraf wat je exacte werkgebied gaat worden. Waar ga jij je gymles precies geven? Buiten locaties kunnen soms nogal onoverzichtelijk zijn. Het is fijn voor zowel jezelf als de kinderen, dat je een afgebakend gebied hebt waarin je les geeft. Voor jongere kinderen is het niet duidelijk genoeg wanneer je aangeeft alleen op het gras te sporten, als zij met gemak ook daar buiten kunnen komen. Het vaak wijdse en verre uitzicht in de buitenlucht zorgt er voor dat kinderen het lastig vinden in een bepaald gebied te blijven. Baken dus duidelijk een gebied af, zodat het voor de kinderen een overzichtelijk geheel wordt. Dit kun je doen met bijvoorbeeld pionnen, rood/wit afzetlint, hoepels, blokjes, paaltjes, enz.

Kleding en schoeisel

Informeer ouders vooraf over het belang van juiste kleding tijdens het buitensporten. Vanwege de ondergrond is het belangrijk dat kinderen goede en stevige schoenen aan hebben, waarmee ze zowel op gras, tegels als in de zandbak lekker kunnen bewegen.

Kleding is uiteraard weersafhankelijk. Laagjes is hierbij het toverwoord! Laat de kinderen een makkelijk vest over hun sportshirt aantrekken, zodat zij bij veranderd weer snel en makkelijk kunnen handelen. Laat ze bij regenachtig weer een regenjas aandoen, zodat het bovenlijf droog en warm blijft.

Ondergrond

Buiten heb je te maken met verschillende ondergronden. Denk aan zand, gras, stenen tegels, rubberen tegels, kunstgras, enz. De ondergrond zorgt er voor dat je bepaalde spelletjes wel of niet goed kunt doen. Ook klein materiaal is niet altijd geschikt voor ieder soort ondergrond. Houd bij je lesvoorbereiding hier dus rekening mee. Beschik jij over verschillende ondergronden voor je les? Gebruik ze dan ook! Kinderen vinden het geweldig als hier in gevarieerd wordt.

Extra ogen

Ook al is je werkgebied goed afgebakend, zijn de materialen veilig neergezet en de kinderen goed geïnstrueerd, hulpleiding of hulpouders in de les zijn altijd wenselijk. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor de buitenlessen, ook binnen is het lastig om in je eentje een peuter- of kleuterles te draaien. Als een kind zich bezeert, naar de wc moet of hulp bij de opdrachten nodig heeft, is het fijn dat er een volwassene is die jou als hoofdleiding kan assisteren. Zoals eerder benoemd, is het in de buitenlucht voor kinderen net even wat lastiger om in het werkgebied te blijven. Voor de veiligheid is het daarom belangrijk dat er meerdere volwassenen aanwezig zijn.

Omgeving

Belangrijk om te checken voor je de lessen start: de omgeving.

Vast materiaal:

Als je in een speeltuin of op een speelplaats op school je lessen geeft, is de kans groot dat er speeltoestellen en ander vast materiaal in je werkgebied staan. Veel van de vaste materialen zullen een welkome toevoeging zijn aan jouw lessen. Probeer de vaste toestellen vooral mee te nemen in je lesvoorbereidingen. Dit scheelt jou gesleep met materialen, en de kinderen krijgen weer nieuwe interessante uitdagingen aangeboden.

Check uiteraard ook of er materiaal staat dat een gevaar zou kunnen vormen voor de kinderen in de les.  Maak in dit geval goed kenbaar, dat deze materialen niet gebruikt mogen worden.

Met klein materiaal op de glijbaan spelen:

Nieuw materiaal:

Als je buiten les geeft, kan het natuurlijk altijd zijn dat je werkgebied er elke week net even anders uitzien. Bij regen of wind, waardoor de ondergrond nat en vies is geworden. Bij heet weer, waardoor bepaalde ondergrond te heet is om op te gymmen. Of wellicht is er los materiaal van school of kinderen woonachtig in de omgeving mee genomen naar het werkgebied. Altijd goed om hier vooraf rekening mee te houden.

Muziek

Buiten turnen checklist

Met deze handige checklist ben je optimaal voorbereid voor je lessen! Klik hier om de PDF-versie van de buiten turnen checklist te downloaden.

Voorbeeldles buiten turnen: Who`s the King?

Dit spel is een afgeleide van iemand is hem niemand is hem

• Een of meerdere ballen in het spel
• Iedereen krijgt een gouden ketting (lintje)
• Als je af wordt gegooid sta je je gouden ketting af
• Verzamel zoveel mogelijk gouden kettingen
• Als je geen ketting hebt ben je niet af maar probeer weer zoveel mogelijk kettingen te verzamelen
• De leerling met alle lintjes is uiteindelijk te koning.

Regels:

• Tijdens het wisselen van de lintjes kun je 5 seconden niet getikt worden.
• Niet lopen met de bal.

Voorbeeldles buiten turnen: dubbeltaak turnen

Dit blokje kan gebruikt worden als aanvulling op een kern of als afsluiting. Zorg ervoor dat het speelveld groot genoeg is zodat iedereen voldoende ruimte heeft. Alle leerlingen krijgen een (zachte) bal. De leerlingen gooien de bal zo hoog mogelijk in de lucht. Tussendoor maken de leerlingen een turnelement en proberen na het turnelement de bal weer te vangen. Heb je te weinig materiaal? Dan kun je in groepjes werken. Een persoon gooit de bal, de andere leerlingen voeren een turnelement uit en proberen de bal te vangen.

Voorbeelden van turnelementen na het gooien van de bal

• Koprol
• Handstand
• Radslagen
• Boogjes

Differentiatie

• Wie kan de meeste turnelementen doen en de bal vangen?
• Andere voorwerpen: ballon, waterballon etc.

Voorbeeldles buiten turnen: snelheidsoefening

Je maakt meerdere groepen met 2 of meer leerlingen (afhankelijk van het aantal materialen dat je hebt). 1 leerling staat klaar voor de pionnen, 1 leerling staat achter de pionnen met een bal in zijn hand. Als de leerling de bal zo hoog mogelijk in de lucht heft gegooit moet de andere leerling zo snel mogelijk alle 4 de pionnen om gelegd hebben, voordat de bal stil ligt. Daarna van rollen wisselen met leerlingen.

Organisatie

Variatie

• Om te varieren kun je de leerlingen meer pionnen geven en testen wie de meeste punten kan scoren.
• Hetzelfde alleen moet de leerling die loopt, alle tennisballen die op de pionnen liggen eronder stoppen voordat de bal die gegooid is, stil ligt op de grond.

Voorbeeldles buiten turnen kleuterles

Commando spel: warming up spel

Leeftijd: 4-6 jaar

Benodigdheden: hoepels

Uitleg: Er worden zoveel hoepels als dat er kinderen zijn verdeeld over het buitenveld. De kinderen zoeken allemaal een plek bij hun hoepel. Vervolgens roept juf of meester een opdracht die ze moeten uitvoeren. Dit mogen ze alleen doen als het woord “commando” ervoor wordt gezegd. Een aantal voorbeelden:

• Commando in de hoepel
• Door de hoepel kruipen
• Over de hoepel lopen
• Ttouwtje springen met de hoepel
• Zitten in de hoepel
• Staan in de hoepel.

Als de kleuter de opdracht toch doet, terwijl er geen commando wordt geroepen, volgt een “straf”. Bijvoorbeeld een rondje rennen om alle hoepels. Uiteindelijk kun je de kleuters gaan laten zitten als ze af zijn en kijken wie er het langst overblijft.

Buiten turnen lesboek

Kun je meer voorbeeld lessen gebruiken? Dan is het Buiten Beweeg Boek zeker een aanrader. Een online PDF boek met 62 pagina`s aan inspiratie, voorbeelden & tips voor turntrainers en kleuterdocenten voor het geven van de turnlessen en keuterlessen buiten.

In het Buiten Beweeg Boek van Beter Turnen is rekening gehouden met alle niveaus en lesgroepen in de gymsport en het damesturnen. Wanneer je denkt aan kleuters en buiten sporten, zal je wellicht al snel uitkomen op spelletjes, en wat klimmen en klauteren in de speeltuin. Echter, met slechts wat klein materiaal en enkele kleine toestellen, is het heel goed mogelijk om ook goed opgebouwde en gevarieerde kleutergymlessen in elkaar te zetten In het Buiten Beweeg Boek van Beter Turnen vind je maar liefst 15 lesblokken die geschikt zijn voor kleuters.

Online bijscholing Buiten Bewegen

Wil je graag meer tips over hoe je lessen buiten gymlessen aan kleuters kunt geven? Bekijk dan onze online bijscholing: “buiten bewegen met het jonge kind”. Met deze online bijscholing ontvang genoeg inspiratie en vertrouwen om de buitenlessen voor peuters en kleuters vorm te geven.

Wat zijn jouw ervaringen met het verplaatsen van de gym en turnlessen naar buiten? Laat het ons weten in de opmerkingen!